Δευτέρα 5 Σεπτεμβρίου 2011

Οι συμφορές του δανεισμού


Ένα βιβλίο που γράφτηκε στα τέλη του πρώτου αιώνα μ.Χ και φέρει την υπογραφή του Πλούταρχου θεωρείται ιδιαίτερα επίκαιρο στην Ελλάδα του 2011. Είναι το Περί του μη δειν δανείζεσθαι, μια διδακτική πραγματεία από τον κύκλο των Ηθικών, που γράφτηκε πριν από τους Βίους παράλληλους και που ωστόσο η αποσπασματική έστω ανάγνωσή του δίνει και παίρνει στο διαδίκτυο όπου η ρητορική Γιατί δεν πρέπει να δανειζόμαστε επιχειρεί συγκρίσεις με τις πρακτικές και τα ήθη της σημερινής μνημονιακής μας εποχής !
Ο αναγνώστης διαπιστώνει ότι ο πλατωνικός Πλούταρχος αναφέρεται στην ατομική ευθύνη των πολιτών για αυτοσυγκράτηση-το μέτρο των Ελλήνων, γαρ-διαβάζει :
…Ο δανεισμός είναι πράξη υπέρτατης αφροσύνης και μαλθακότητας. Έχεις; Μη δανείζεσαι, γιατί δε σου λείπουν. Δεν έχεις; Μη δανείζεσαι γιατί δε θα ξεπληρώσεις το χρέος σου…
Χρεωνόμαστε για να πληρώσουμε όχι το ψωμί και το κρασί μα εξοχικές κατοικίες… και τραπεζώματα, καθώς για να χρηματοδοτούμε, χωρίς καμιά συγκράτηση θεάματα…
Δεικτικά και ειρωνικά ο ιστορικός από τη Χαιρώνεια τονίζει στους συμπατριώτες της εποχής του, αλλά και σε όλους εμάς ότι ο τεχνητός παράδεισος που στηρίζεται απερίσκεπτα σε δανεικά φέρνει ντροπή και στέρηση της ελευθερίας καθώς επισημαίνει :
…Έτσι και αυτοί (ενν. : οι δανειστές), κουβαλώντας μαζί τους σάκους γεμάτους συμφωνητικά και συμβόλαια, σαν δεσμά εναντίον της Ελλάδας, την οργώνουν από πόλη σε πόλη…
Καταλήγοντας στο τελευταίο μέρος της πραγματείας του, ο πολέμιος της επικούρειας φιλοσοφίας και ιστορικός προειδοποιεί κάθε εύπορο και καλομαθημένο (τις αγορές όπως θα λέγαμε σήμερα) ότι εφόσον δεν φρόντισε :
…Να υπάρχει και για τα χρήματα νόμος, που να απαγορεύει στους ανθρώπους να δανείζονται από άλλους και να καταφεύγουν σε ξένες πηγές, αν πρώτα δεν εξετάσουν τη δική τους περιουσία και τις δικές τους δυνατότητες… να παρατήσει μέρος από τα μεγάλα του πλούτη, προτρέποντας… μείνε και συ χωρίς δούλους, για να μη γίνεις δούλος ο ίδιος.
Αρχαία δάνεια, σύγχρονα μαθήματα μια διδακτική πραγματεία από τον κύκλο των Ηθικών στην Ελλάδα και τον κόσμο του σήμερα!